Van onze correspondent Sander van Walsum
gepubliceerd op 29 februari 2008 08:08,
bijgewerkt op
29 februari 2008 08:47
Plots is Bach betonijzervlechter
BERLIJN - De Duitsers zijn ondersteboven van de reconstructie van Bach. Zijn oogleden zijn zwaar, zijn lippen vlezig. Zijn neus is grof, zijn kaak is hoekig.
De componist Johann Sebastian Bach wordt vooral geassocieerd met Leipzig, de Saksische stad waar hij op 28 juli 1750 stierf. Jörg Hansen kan dat maar moeilijk verdragen. Hansen is directeur van het Bach-museum in Eisenach, waar de componist in 1685 werd geboren. Maar als Bach-stad geniet Eisenach hoegenaamd geen bekendheid.
Lumineus idee
Om in deze misstand verandering te brengen, kwam Hansen op een lumineus idee: hij liet een levensechte reconstructie van Bachs gezicht maken. Hiermee wil hij het beeldmonopolie doorbreken van Gottlob Haussmann – de schilder van het portret dat op vrijwel elke Bach-CD staat afgebeeld. In de nazomer van 2007 toog Hansen met een gipsen kopie van het veronderstelde afgietsel van Bachs schedel naar Caroline Wilkinson, forensisch antropologe aan de Universiteit van Dundee (Schotland). Zij heeft de gezichten van (onder anderen) Sint Nicolaas, farao Ramses II en het Maasmeisje gereconstrueerd. En deze week voltooide zij haar Bach-lookalike.
Zongebrande betonijzervlechter
De Duitsers zijn er ondersteboven van. Want de Bach van Wilkinson is een zongebrande betonijzervlechter. Zijn oogleden zijn zwaar, zijn lippen vlezig. Zijn neus is grof, zijn kaak is hoekig. Maar Wilkinson veronderstelt een uiterlijke gelijkenis van ‘zo’n 70 procent’ tussen haar Bach en het origineel. Tenzij men in 1894 op de Johannes begraafplaats in Leipzig de verkeerde stoffelijke resten heeft opgegraven. Maar daar gaat Wilkinson – gezien de in haar ogen grote gelijkenis met het portret van Haussmann – niet van uit. Zij heeft piëteit gehad met de man wiens gezicht zij inmiddels beter kent dan dat van zichzelf. Johann Sebastian Bach leed aan ouderdomsdiabetes, zijn neus was getekend door overmatige inname van brandewijn, en zijn ogen droegen de sporen van twee pijnlijke chirurgische ingrepen. Maar dat krijgen de bezoekers van het Bach-museum in Eisenach niet te zien.
